mintzalasai

PortretakRENAUD DAVANT

Renaud, euskara abiadura bizian!

Irudiekin jostatzen gustuko zuelako ikus-entzunekoetan sartu zen buru belarri Angeluko Renaud Davant (Baiona 1992). Diploma poltsikoan, Pariseko lan esperientzia labur bat nahikoa izan zuen gero irudi munduko giroa ez zela beretzat egina ohartzeko. Frantziako hiriburutik itzultzean, euskara ikastea bilakatu zen lehentasuna. Orain, euskara irakasteaz gain, gure hizkuntzaren aldeko dinamika Biarritzen piztea bihurtu da Mizanbu gaztetxeko kidearen asmoa.

2021eko Martxoaren 12a | | ± 05min 54s

Irudien mundua atzean utzi eta maisu lanetan hasteko bidea hartu duzu. Kontatu zure ibilbidea...

Nire ibilbidea pixka bat konplikatua da. Ikus-entzunezko BTSa Biarritzen egin ondoren, Parisen hasi nintzen lanean, baina hiru hilabete bertan egonik ohartu nintzen ez zela batere nire mundua. Giroa, lana eta hiria ez ziren niretzat eginak, ez nuen batere maite. Orduan erabaki nuen euskara hobetu behar nuela eta Foru eta Lazkaoko barnetegietan egon nintzen 14 hilabetez. EGA diploma lortu ondoren euskal ikasketak hasi nituen Baionan. Hortik eskola irakasle bilakatzea erabaki nuen; diploma lortu bitartean, astean behin Basaburuko ikastolan, Alozen lan egiten dut ama eskolan, biziki esperientzia polita da ere beste mundu bat ezagutzeko.

Zergatik ibilbide aldaketa hori?

Lehenik eta behin nik bideoak edo argazkiak berriz lantzea biziki maite dut Photoshop bezalako programa batzuekin; horretarako sartu nintzen bai eta ere kameramana izateko. Baina azkenean ohartu naiz formatuegia zirela, ez duzu askatasun handirik eta ezin duzu nahi duzuna egin, sortu. Formatua zira formateatua izateko, hori da problema.

Ongi komunikatzen da euskaraz?

Euskal Herrian ikusten dudan lehen arazoa da gure herria hiru zatitan banatua dela. Gero hedabideetan, nik, hegoaldeko zentrismoa deitzen dudan beste arazoa ikusten dut, alegia Euskal Autonomia Erkidegoa, Euskal Herria bezala kontsideratzen dutenak eta iparraldea leku folkloriko bat bezala eta horrek ez du laguntzen. ETBn beste kate arrotzetan emititzen diren pitokeriak errepikatzen entseatzen dira eta baliabide gutxiagorekin, orduan bertsio okerragoak emanez. Euskaraz kate anitz balira eta euskara osasuntsu balitz agian onar daiteke kate batean saio txarrak izatea, baina hain hedabide gutti izanik, ez da normala horrelako eduki tristeak ikustea.

Euskara ttikitatik dakizu?

Baionan sortu eta Angelun handitu naiz, giro frantses batean eta eskola publikoan euskara jakin gabe. Baina txikitatik hitz batzuk entzuten nituen euskaraz Izpurako amatxirengandik eta betidanik ikasteko gogoa ukan dut. Kolegioan jada lehen metodoa erosi nuen amatxiren hitzak ulertzeko eta pixkanaka erabaki nuen euskaldun izan nahi nuela.

Eta orain amatxirekin ari zara euskaraz?

Amatxi biziki kontent da baina bere garaian ez zuten eskubiderik euskaraz mintzatzeko orduan orain ez du lortzen, ez du nahi euskaraz aritu nirekin.

Nire kusi batek nik baino lehen ikasi du euskara eta familia bazkarietan euskaraz ari garenean, gure amatxik entzuten gaitu; momentuz ez du parte hartzen baina emeki emeki espero dut lortuko dugula euskaraz aritzea elkarrekin.


"Kolegioan jada lehen metodoa erosi nuen amatxiren hitzak ulertzeko eta pixkanaka erabaki nuen euskaldun izan nahi nuela."

Biarritzeko Mizanbu gaztetxeko kide zara. Izen hori?

Mizanbu izena, “Miarritze zangoetatik burura” adierazmoldearen laburdura da. Gaztetxea sortu zen 2001ean, garaian Euskal Herrian jada bazen gaztetxeen, euskararen edota euskal kulturaren aldeko mugimendu bat. Ni Festilasai delako hitzordua antolatzen ari nintzenean sartu nintzen duela sei urte. Hastapenean ez zen dinamika handirik eta emeki emeki lortu dugu giro bat berpizten, baina hor Covidarekin dena gelditu da. Espero dugu laster etorriko zaizkigula garai hobeak berriz.

Hau bezalako lekuak garrantzitsuak dira Lapurdi kostaldean?

Bai gaztetxea aipatzen dugu baina hemen gure ondoan Skate Parkea dugu eta Atabal aretoa ere, horiekin biziki harreman onak ditugu eta euskararen aldeko dinamika bat badute ere. Beraz, bai biziki garrantzitsua da guretzat horrelako giroa eta dinamika edukitzea Biarritzen.

Leku goxo bat euskaraz momentu goxo bat pasatzeko?

Baionako Xina ostatua izan daiteke bat, gaztetxea ere eta beste leku ezberdin asko badira; Debololo Biarritzeko kostako ostatuan edo Bibi-Beaurivage auzoan bezalakoa. Lekuak badira baina egia da egunerokotasunean zaila dela.

Euskarak gehiago balio du ligatzeko edo haserretzeko?

Haserretzean anitzetan frantsesera lerratzen gara irainak botatzeko. Aldiz ligatzeko garaian bai euskaraz saiatzen gara.

Gorroto duzun zerbait?

Euskara neurri batean formateatzen ari dela edo malgutzen, Frantzian, Departamenduan, Herriko Etxeetan onartua izateko. Uste dut euskararen inguruan zegoen dinamika azkarra itzaltzen ari dela eta hori ez zait gustatzen.


"Ametsetan, etxetik aterako nintzateke, izozki bat euskaraz eskatuko nuke kostaldean, lasai, arduratu gabe parekoak pentsatzen duenaz."

Maite duzun zerbait?

Euskara oraindik bizi dela ikustea eta gero eta jende gehiago euskarara hurbiltzen dela, nahiz eta hizkuntza ez ezagutu.

Zein izango litzateke zure ametsetako euskararen herria?

Ez dut inor bortxatu nahi euskara ikastera baina eraikin publikoetan euskaraz aritu ahal izatea ongi litzateke adibidez. Ametsetan, etxetik aterako nintzateke, izozki bat euskaraz eskatuko nuke kostaldean, lasai, arduratu gabe parekoak pentsatzen duenaz.

Renaud gaztearen amets bat bukatzeko?

Euskarari lotua da izan ere euskara ikasi ondoren, beste hizkuntza asko ikasteko gogoa nuke. Munduko hizkuntza guztietan aritzeko gai izango nintzateke, askatasuna nahi duten herri guztiak, Korsikarrak, Maputxeak eta beste herri asko aske egongo liratekeen Mundu batean.


Olentzero

Euskaraz bizi

Olentzero

Aurten ere, ikazkin mitikoa menditik jautsiko da Mari Domingirekin batera, argiaren itzulera ospatzeko.

Biarritzen euskaraz bizitzea helburua da, ez da ametsa

Portretak | Ortzi Hegoas Maroteaux

Biarritzen euskaraz bizitzea helburua da, ez da ametsa

Begien urdin kolore berdina duen kasketa buruan eta irribarrea aurpegian agurtu gaitu Ortzi Hegoasek (1988 Baiona) Marion aintziraren inguruan. Xutik taldearekin musikan ari ez denean, agenda nola betetzen duen kontatu digu Biarritzeko musikariak. Publikoarekin, lagunekin, lankideekin zein familiarekin euskaraz naturaltasunez aritzea, ametsa baino helburua duela argi du bateria jole ezagunak.

Haurrekin gaztetxe ttiki bat sortzen dugu asteazkenero!

Nahia Corrihons

Haurrekin gaztetxe ttiki bat sortzen dugu asteazkenero!

Nahia Corrihons-en (1999, Donostia) burasoek ez zuten asmatzen ahal, sei urteko alabaren izena ematean Uda Lekuetan, bertan bizitako esperientziak haren bizitzan hainbeste eragin izango zuenik. Gaur egun Biarritzeko Uda Lekun lan egiten duen emazte gazteak, bere irrifar kutsakorra eta bere energia plazaz plaza partekatzen du publikoa dantzan jarriz, aita gitarra jolea ondoan duela.

Uste baino euskaldun gazte gehiago gira, kostaldean ere!

Ortzi Jauregi

Uste baino euskaldun gazte gehiago gira, kostaldean ere!

Baxoa sakelan, Baionako Etxepare lizeoa atzean utzi eta Angeluko ISA BTP ingenieritza eskolako erritmora egokitzen hasia da Ortzi Jauregi Biarriztar gaztea (2004, Baionan). Eskolan zein hirian, euskalduntasuna normaltasunez eta harrotasunez bizi nahi duen gazteriaz aritu gara Marion aintziraren bazterrean.

Biarritzen, euskaraz eta xuka, baietz!

Portretak

Biarritzen, euskaraz eta xuka, baietz!

Biarritzeko Herriko Etxeko bulegoetan gelditu gara Viviane Ithursarry (1976, Baiona) euskara zerbitzuko lankidearekin. Mintzalasai festibalaren bilana bukatu berria, euskararen aldeko dinamikaz eta euskaldun izateaz Lapurdi kostaldean aritu gara "etxeko" pilotazalearekin.

Bizitzak euskarara eraman nau beti

Enrike Lopez

Bizitzak euskarara eraman nau beti

Iruñeatik Biarritzera, Beriainetik Marion aintzirara, Enrike Lopezek (1964, Paue) lagun artean arituz ikasi du lehenik herri hunen hizkuntza. Lapurdi kostara iristean, hitz egitetik euskara irakasteko eta besteekin partekatzeko erabakia hartu zuen. Geroztik, Biarritzeko gau eskolan, luzatuz doa Enrikerekin, herri hunen hizkuntza eta izaera deskubritzen duten ikasleen zerrenda.