2021eko Agorrilaren 4a | | ± 06min 49s

Baiona iparreko auzoek, euskal irakurle irritsua bezala ezagutzen zaituzte... Nor zara Ana Imaz?

Azkainen bizi naiz eta Libreplume elkartean lan egiten dut ZUP izeneko auzoan. Haur literatura sustatzen duen elkartea da eta bertan euskal saileko arduraduna naiz. Bestenaz, denbora librean maite dut anitz marraztea, idaztea, kantatzea eta antzerkia egiten dut ere bai; hots sorkuntzak badu toki garrantzitsu bat nire bizitzan. Zaila zait zaletasun horien artean hautatzea baina momentu honetan marrazkiak dit denbora gehien hartzen, ilustrazioak. Eta pertsona alaia naiz ere.

Ikasketei doakienez, hasieran ez nintzen batere horretan; zinema opzioarekin pasatu nuen baxoa eta gero zinema ikasketak segitu nituen fakultatean urte batez. Gero Bordelen egon nintzen bi urtez, animazio sozio-kulturalean DUT bat lortu nuen bitartekari kulturala izateko asmoz. Ikasketa horien karietara ikastaro bat egin nuen Libreplume elkartean eta diploma eskutan hemen hasi nintzen lanean.

Zoin da Libreplume elkartearen asmoa?

Haur literatura eta haur literaturaren sortzaileak sustatzea dugu helburu, izan idazle, ilustratzaile edo liburugintzako beste eragile. Kultura publiko guztien eskura jarri nahi dugu eta, bestalde, lan asko egiten dugu ere letragabetasunaren prebentzioaren inguruan.

Haur ttipi-ttipiekin eta gurasoekin ari gara P.M.I bezalako egitura ezberdinetan; jende ibiltarien harrera eremuetara ere bagoaz irakurketak egitera, alegia zinez liburuen mundutik urrun dauden publikoengana hurbiltzen gara, kultura idatzia ekartzeko.

Horrez gain, ttipi ttipiekin gero eta gehiago lan egiten dugu ere, haurtzaindegietan, gure lokalean, aktibitateak eskaintzen ditugu baita formakuntzak ere, adinaren arabera nola irakurri erakusteko eta abar. Haur eta nerabeentzat ere irakurketak antolatzen ditugu.

Hizkuntza gehien entzun daitekeen Lapurdiko auzoan zaudela egia da?

Ez dakit xuxen zenbat hizkuntza hitz egiten diren hemen baina anitz dira dudarik gabe. Gehien entzuten dena da, marokoarra, turkiarra, portugesa, euskara eta frantsesetik aparte noski. Gero mintzaira minoritarioagoak badira ere, zinez hizkuntza ortzadarra dugu hemen eta hori aberastasun handia da haurrentzat, burasoentzat, guztiontzat.

Nolakoa da haur liburuen eskaintza euskaraz?

Badira sorkuntza biziki ederrak eta gero eta gehiago direla errango nuke, badira ilustratzaile, idazle bikainak euskaraz. Gero 0-3 urte artekoentzat eskasa handia sumatzen da. Baina egia da Frantzian eskaintza oso zabala dela aspalditik, haur literaturak garrantzia handia du eta Euskal Herrian aldiz berantago hartu du lekua, garatzen ari da oraindik; horregatik sorkuntza gutti dago itzulpenekin konparatuz. Pena da baina sorkuntza ederrak gero eta gehiago dira eta arloa sustatu behar da gara dadin.

Haurrekin eta nerabeekin errex da telefono edo tableta liburuekin trukatzea?

Maleruski, ez dut sekreturik pantailen nagusitasunaren kontra. Egia da euskaraz gutti irakurtzen dela, gazte edo heldu izan. Gero guk gazteekin pasatzen ditugun momentu gehienetan hor dira zerbait zehatzarentzat, orduan mugikorra sakelan uzten dute tarte horretan, ez dugu etxean ikusten den arazo berdina pairatzen. Nire ustez ttipi-ttipitatik behar zaie irakurtzeko gustua eman ahal bezainbat eta gero erhiak gurutzatu behar dira plazer horrek segi dezan; baina egia da zaila dela.

Mintza Lasai festibalean parte hartuko duzu irailean.

Plazer handiz parte hartzen dugu urtero Mintza Lasai Festibalean. Eskoletan parte hartzen dugu bereziki, irakurketak, animazioak egiten ditugu joko oinarri batekin. Aurten ere euskaltegien Mintza Lasaian parte hartzen dugu formakuntza bat proposatuz helduentzat, haurrei euskaraz irakurtzeko euskara jakin gabe. Gako batzuk ematen ditugu, liburu batzuk aholkatzen ditugu, euskaraz irakurri ahal izateko eta liburuen bidez haurrak laguntzeko.

Euskara ttikitatik dakizu?

Bai nire ama hizkuntza da, lau urte arte frantsesa biziki gaizki banekien, nire aitatxi-amatxi guztiak euskaldunak ziren, nire aita eta ama ere baina ttipitan burasoek ez zieten aski ongi irakutsi, orduan AEKtik pasa ziren hobeki ikasteko. Nik etxean ikasi eta ikastolan segitu dut ikasten.

Ipar Baionan nola bizi da euskaldun izatea?

Hemen aniztasuna da normaltasuna eta euskara beste hizkuntzen barne kontsideratua da, ez da batere kuriositate bat bezala ikusia, denek horren ohitura dute. Bestalde, hemen eskola publikoa elebiduna da beraz bada kontzientzia bat euskararen tokiaz auzo honetan. Irrigarria da zeren arrunt beste kultura duten familia anitzen haurrak gela elebidunean dira. Euskara hizkuntza aniztasun horren parte da, baina ez du toki pribilegiatu bat besteen ondoan ere ez.

Euskaraz gertatu zaizun anekdota bat?

Behin pijama gaualdi bat antolatu genuen eta auzoko familia baten seme helduena, euskara inoiz ikasi ez zuena, adi adi ikusten nuen irakurketa denbora guztian eta kantuz hasi zen ere, dena ulertzen balu bezala. Bukaeran hurbildu zitzaidan kantuaren letrak galdeginez, biziki gustatu zitzaiola erranez. Biziki polita iruditu zitzaidan.

Gorroto duzun zerbait?

Idekidura eskasa eta genero, adin, kolore, edo beste edozein gauzagatik besteak baino hobea sentitzen den jendea ez dut jasaten ahal.

Maite duzun zerbait?

Sortzea, partekatzea, besta, hots azken boladan ukatua zaigun guztia.

Euskaraz gustura ari zaren leku berezi bat?

Gure bestak justuki, euskaraz mintzatzeko leku paregabeak dira. Adibidez EHZ festibalean egon nintzen uda hastapenean eta zinez euskararen gune zoragarria da. Egunerokoan, Azkaine herri goxoa da euskalduna izateko, nahiz eta herri txikia izan, euskara sendi da bertan.

Zure ametsetako euskararen Herria?

Xoko guztiak euskararen gune bilakatuko liratezke, zeinetan gure buruari galderarik pausatu gabe euskaraz arituko ginatekeen, munduari irekia eta diskriminazio guztien kontra borrokatuko litzatekeen herri bat.

Eta zure ametsa?

Milaka amets ditut baina nire bizitza osoan garrantzitsuak atzematen ditudan gauzen alde borrokatzea eta sortzen segitzea eta nire bizi osoan ongi inguratua izatea. Hori dut amets handia.

Aurrekora Hurrengora