mintzalasai

PortretakENRIKE LOPEZ

Bizitzak euskarara eraman nau beti

Iruñeatik Biarritzera, Beriainetik Marion aintzirara, Enrike Lopezek (1964, Paue) lagun artean arituz ikasi du lehenik herri hunen hizkuntza. Lapurdi kostara iristean, hitz egitetik euskara irakasteko eta besteekin partekatzeko erabakia hartu zuen. Geroztik, Biarritzeko gau eskolan, luzatuz doa Enrikerekin, herri hunen hizkuntza eta izaera deskubritzen duten ikasleen zerrenda.

2022ko Urriaren 14a | | ± 04min 25s

Aurten ere Marion Lakura goizetik etorri zara laguntza ematera.

Bai, Mintzalasai festaren 11. edizioa dut aurten eta berriz ere goizetikgusturaegon gira dena antolatzen. Mintzalasai elkarteak egiten duen lana biziki inportantea da. Azken finean Biarritzen euskara entzutea ez da gauza errexa, ez da egunero gertatzen den zerbait. Euskaldunak badira baina kukutuak bizi gara edo gure ghettoetan, ikastola, Ohakoa, AEK edo horrelako leku batzuen inguruan, baina euskararen presentzia ez da asko nabaritzen.Uste baino gehiago garaleloarekin dioen bezala,Mintzalasaiek, ikusgarritasuna ematen dio euskarari, Marion lakuko festa honetan zein urte osoan elkarteekin bultzatzen dituen beste hainbat hitzorduetan.

Hizkuntza da bihotza eta herri honen nortasuna finkatzen duena, dudarik ez da.

Euskara ttikitatik dakizu?

Ni Pauen sortu nintzen eta urte bat nuela Iruñeara joan ginen bizitzera. Euskara ez nuen ttikitan ikasi eta 16 urterekin hasi nintzen klaseak hartzen. Hiru urtez egon nintzen ikasten eta bertan behera utzi nuen. Gero Nafarroako hiriburutik alde egin behar izan nuen baina nire bizitzak euskarara eramaten ninduen beti eta horrela ikasi dut, hitz eginez. Handik urte parrasta batera klaseak ematen hasi nintzelarik nire burua alfabetizatu behar izan nuen. Irakasle lanetan hasi nintzenean beldurrez sartzen nintzen klasera, ardura handia zelako, gainditzen ninduelako. Orain biziki pozik naiz egia erran.

20 urte daramazu euskara ikasten Biarritzen. Ikasleen perfil berezirik bada?

Perfil ezberdinak dira, alde batetik hemengo jendea dugu, arbaso euskaldunak dituztenak eta nonbait heien baitan euskararen hutsunea sentitzean, dagozkien zerbait berreskuratzera datozenak. Gero haur euskaldunen burasoak ditugu, alegia haurrak euskaraz ikasten ari diren burasoak. Azkenik, kanpotik etorritako jendea bada, euskara edo euskal kulturarekin deus ikustekorik ez dutenak, hastapeneanjakin-minezheldu direnak eta hor euskarari esker, beste Euskal Herri bat deskubritzen dutenak. Behin hura deskubrituz geroz maitemintzen dira herri huntaz eta bide batezjakin-minabiderkatzen da. Hasieran herri polita ikusten zuten soilik, itsasoa, mendia, behiak, ardiak, eta euskarari esker, ohartzen dira nortasuna, izaera duen Herria dagoela atzean. Anitzetan ulertzen dute ere hemen eskubide batzuk ukatuak zaizkigula eta hemengo testuinguru zabalagoaz jabetzen dira. Hizkuntzaren bitartez, gauza asko agerian uzten dira. Hizkuntza da bihotza eta herri honen nortasuna finkatzen duena, dudarik ez da.

Gaur egun euskaraz bizi zarela erran dezakezu?

Ni euskaraz bizi naiz pribilegiatua naizelako, AEKn lan egiten dudalako, lankide eta ikasleekin euskaraz egiten dut, etxean ere euskaraz ari naiz, baina ez da errexa. Beste jende askorentzat egiazko erronka da eta beste batzuentzat ezinezkoa.

Zaletasunak?

Mendia eta korrika egitea. Egia erran ez naiz oso itsasozalea, hondartza gustatzen zait baina ibiltzeko eta korrika egiteko, ez bainatzeko. Hondartzaz gain, Biarritzen leku polit asko daude.

Zein da euskaraz goxo ari zaren lekua?

Edozein leku egoki da euskaraz aritzeko. Gero oso pozgarria da ikasle batenaurrera pausuakikustea, nola iritsi den euskaraz hitzik jakin gabe eta handik bizpahiru urtetara nola ari den euskaraz. Batzuetan gertatu da ere pertsona bat ikasle gisa hasi eta irakasle bihurtu dena zenbat urteren buruan. Ikasle euskaldun berri horiekin aritzeak ematen dizu sekulako poza.

Euskal Herriko zure leku kuttuna?

Bi mendi aukeratuko nituzke, Urepele aldeko Adi mendiaetaNafarroako Beriain mendia. Gero Bizkaiko kosta ere zorgarria da eta hemen bertan Biarritzen Marion eta Mouriscot aintzirak dira nire leku bereziak.

Gorroto duzuna?

Euskara eta gure kultura errespetatzen ez duen oro.

Maite duzuna?

Kontrakoa, alegia gure hizkuntza edo herriaren alde ari den oro.

Amets bat?

Euskal Herria euskaldun bat zeinean guk erabakitzen dugun guri dagokigun guztia.


Biarritzen euskaraz bizitzea helburua da, ez da ametsa

Portretak

Biarritzen euskaraz bizitzea helburua da, ez da ametsa

Begien urdin kolore berdina duen kasketa buruan eta irribarrea aurpegian agurtu gaitu Ortzi Hegoasek (1988 Baiona) Marion aintziraren inguruan. Xutik taldearekin musikan ari ez denean, agenda nola betetzen duen kontatu digu Biarritzeko musikariak. Publikoarekin, lagunekin, lankideekin zein familiarekin euskaraz naturaltasunez aritzea, ametsa baino helburua duela argi du bateria jole ezagunak.

Haurrekin gaztetxe ttiki bat sortzen dugu asteazkenero!

Portretak

Haurrekin gaztetxe ttiki bat sortzen dugu asteazkenero!

Nahia Corrihons-en (1999, Donostia) burasoek ez zuten asmatzen ahal, sei urteko alabaren izena ematean Uda Lekuetan, bertan bizitako esperientziak haren bizitzan hainbeste eragin izango zuenik. Gaur egun Biarritzeko Uda Lekun lan egiten duen emazte gazteak, bere irrifar kutsakorra eta bere energia plazaz plaza partekatzen du publikoa dantzan jarriz, aita gitarra jolea ondoan duela.

Uste baino euskaldun gazte gehiago gira, kostaldean ere!

Portretak

Uste baino euskaldun gazte gehiago gira, kostaldean ere!

Baxoa sakelan, Baionako Etxepare lizeoa atzean utzi eta Angeluko ISA BTP ingenieritza eskolako erritmora egokitzen hasia da Ortzi Jauregi Biarriztar gaztea (2004, Baionan). Eskolan zein hirian, euskalduntasuna normaltasunez eta harrotasunez bizi nahi duen gazteriaz aritu gara Marion aintziraren bazterrean.

Biarritzen, euskaraz eta xuka, baietz!

Portretak

Biarritzen, euskaraz eta xuka, baietz!

Biarritzeko Herriko Etxeko bulegoetan gelditu gara Viviane Ithursarry (1976, Baiona) euskara zerbitzuko lankidearekin. Mintzalasai festibalaren bilana bukatu berria, euskararen aldeko dinamikaz eta euskaldun izateaz Lapurdi kostaldean aritu gara "etxeko" pilotazalearekin.

Lan kolektiboan sinesten dut

Portretak

Lan kolektiboan sinesten dut

Terexa Mitxelenaren (1944, Biarritze) aurpegia ezagutzen du euskararen alde, festaz festa dabilen jendea. Diruzaintzan dituen gaitasunak iparraldeko elkarte ekintza edo kolektiboen zerbitzura jartzen ditu ahal duen aldiro. Azken esku kolpea, Mintzalasai festibalean eskaini du, Biarritzeko Marion aitziraren bazterrean.

Euskaraz ere, dena da posible!

Portretak

Euskaraz ere, dena da posible!

Hamaika proiektu, hamaika topaketa, hamaika plazer, hamaika amets... Kepa Mouescak (1987ko abendua-Baiona) hamaika bizipen izan ditu Mintzalasai abentura hasi eta elkartearen lehendakari kargua hartu zuenetik. Aurten Mintzalasai festibalaren edizioak kutsu berezia utziko dio Baionesari, hamaika urteren buruan, bide berriak irekitzeko erabakia harturik.

Euskararen uhina surfeatzen

Portretak

Euskararen uhina surfeatzen

San Ferminetan hartzen diren ezohiko erabakien artean lehiatzeko modukoa da gaurko protagonista. Délia Delanneri (Biarritz 1996) Iruñako festa giroan piztu zitzaion euskara ikasteko determinazioa: Urte bat eta bi barnetegi beranduago, Euskal Herriko laborantxa ganbarako langile berria bihurtu da, Biarritzeko surflari dinamikoa.